تفاوت آنالایزرهای کنترلگر (دارای مدار کنترلی برای کنترل دوزینگ پمپ) و آنالایزرهای سنجش پارامتر معمولی

در قلب بسیاری از فرآیندهای صنعتی، از تصفیه آب گرفته تا تولید مواد شیمیایی و غذایی، اندازه‌گیری دقیق و کنترل پارامترهای مختلف سیالات حیاتی است. برای این منظور، از آنالایزرها استفاده می‌شود. اما همه آنالایزرها یکسان نیستند. در واقع، دو دسته اصلی از آنالایزرها وجود دارند که هر کدام نقش متفاوتی را ایفا می‌کنند:

آنالایزرهای سنجش پارامتر معمولی و آنالایزرهای کنترلگر (دارای مدار کنترلی برای کنترل دوزینگ پمپ). درک تفاوت این دو نوع برای انتخاب ابزار مناسب برای نیازهای خاص شما ضروری است.

آنالایزرهای سنجش پارامتر معمولی: چشم بینای فرآیند

آنالایزرهای سنجش پارامتر معمولی، همانطور که از نامشان پیداست، وظیفه اصلی‌شان اندازه‌گیری و نمایش دقیق یک یا چند پارامتر خاص از سیال است. این آنالایزرها به مثابه “چشم” سیستم عمل می‌کنند و اطلاعات لحظه‌ای و دقیقی را در مورد کیفیت سیال به اپراتور یا سیستم کنترل ارائه می‌دهند.

ویژگی‌های اصلی آنالایزرهای سنجش پارامتر معمولی:

• اندازه‌گیری و نمایش: وظیفه اصلی آنها، اندازه‌گیری دقیق پارامترهایی مانند pH، کدورت، کلر، هدایت الکتریکی، دما و فشار و نمایش این مقادیر است.
• خروجی سیگنال: این آنالایزرها معمولاً دارای خروجی‌های استاندارد (مانند 4-20 میلی‌آمپر) هستند که می‌توانند به یک سیستم کنترل مرکزی (PLC/SCADA) یا یک نمایشگر جداگانه متصل شوند.
• بدون قابلیت کنترل مستقیم: این دستگاه‌ها به تنهایی توانایی ارسال فرمان‌های کنترلی مستقیم به تجهیزات خارجی مانند پمپ‌ها یا شیرها را ندارند. آنها فقط “گزارش” می‌دهند.

مثال‌هایی از آنالایزرهای سنجش پارامتر معمولی (و اجزای آن‌ها) در محصولات سیال ابزار دقیق میهن:

• آنالایزر پایش کیفی آنلاین با تابلو ABS: این آنالایزر حرفه‌ای اطلاعات دقیق و لحظه‌ای از پارامترهای کیفی سیالات را فراهم می‌کند و در یک تابلو مقاوم ABS جای گرفته است.
• آنالایزر سنج لحظه‌ای کدورت (آنالایزر پایش کیفی آنلاین سر چاهی): این دستگاه نیز برای نظارت دقیق بر کیفیت سیالات (مانند کدورت، هدایت الکتریکی، کلر باقیمانده) طراحی شده و صرفاً اطلاعات را ارائه می‌دهد.
• سنسور pH، سنسور کدورت، سنسور کلر، سنسور هدایت الکتریکی: این سنسورها (از جمله انواع غرقابی آن‌ها مانند سنسور pH غرقابی و سنسور هدایت الکتریکی غرقابی) داده‌های اولیه را جمع‌آوری کرده و به آنالایزرها یا نمایشگرها ارسال می‌کنند.
• نمایشگرهای سری 50، 80، 200 (pH، کدورت، کلر، هدایت الکتریکی): این نمایشگرها وظیفه نمایش خوانا و لحظه‌ای مقادیر اندازه‌گیری شده را بر عهده دارند. برخی از آن‌ها می‌توانند دارای قابلیت تنظیم هشدار (آلارم) باشند، اما همچنان برای کنترل مستقیم نیاز به واسطه دارند.

کاربردها: آنالایزرهای سنجش پارامتر معمولی در هر جایی که نیاز به پایش مداوم کیفیت سیال وجود دارد، استفاده می‌شوند؛ مانند نقاط مختلف یک تصفیه‌خانه برای نظارت بر مراحل تصفیه، یا در صنایع غذایی برای کنترل کیفیت آب ورودی.

آنالایزرهای کنترلگر (دارای مدار کنترلی برای کنترل دوزینگ پمپ): مغز متفکر فرآیند

آنالایزرهای کنترلگر، فراتر از یک ابزار اندازه‌گیری ساده عمل می‌کنند. این آنالایزرها علاوه بر قابلیت سنجش دقیق پارامترها، دارای مدار کنترلی داخلی هستند که به آن‌ها اجازه می‌دهد تا بر اساس مقادیر اندازه‌گیری شده، به طور مستقیم به تجهیزات خارجی (مانند دوزینگ پمپ‌ها، شیرها یا پمپ‌ها) فرمان صادر کنند. آنها به مثابه “مغز” سیستم عمل می‌کنند و می‌توانند به صورت خودکار فرآیند را تنظیم و بهینه‌سازی کنند.

ویژگی‌های اصلی آنالایزرهای کنترلگر:

• اندازه‌گیری و نمایش (همچون آنالایزرهای معمولی): آنها همچنان وظیفه سنجش دقیق پارامترها را انجام می‌دهند.
• مدار کنترلی داخلی: این مهمترین تفاوت است. این آنالایزرها دارای الگوریتم‌ها و رله‌های خروجی هستند که بر اساس نقاط تنظیم (Set Point) و انحراف از آنها، دستورات کنترلی را صادر می‌کنند.
• کنترل مستقیم تجهیزات: توانایی اتصال مستقیم و کنترل دوزینگ پمپ‌ها (برای تزریق مواد شیمیایی)، شیرها (برای تنظیم جریان)، یا سایر عملگرها.
• قابلیت تنظیم آلارم و هیسترزیس: علاوه بر آلارم، می‌توانند هیسترزیس (Hysteresis) را نیز برای جلوگیری از نوسانات شدید کنترل تنظیم کنند.
• قابلیت برنامه‌ریزی: امکان تعریف حالت‌های مختلف عملیاتی، زمان‌بندی‌ها و منطق‌های کنترلی.

مثال‌هایی از آنالایزرهای کنترلگر در محصولات سیال ابزار دقیق میهن:

• نمایشگر سری 250: این نمایشگر پیشرفته قابلیت تنظیم آلارم‌های مجزا برای هر پارامتر و پشتیبانی از پروتکل‌های ارتباطی صنعتی (مانند Modbus RTU) را دارد. اگرچه مستقیماً به عنوان یک “آنالایزر کنترلگر” معرفی نشده، اما قابلیت‌های ارتباطی و تنظیم آلارم آن، بستر لازم برای ادغام با سیستم‌های کنترلی را فراهم می‌کند و می‌تواند در یک سیستم کنترل حلقه بسته نقش ایفا کند.
• نمایشگر سری 300 پلاس: این سیستم پیشرفته‌تر، با پشتیبانی از پروتکل‌های ارتباطی صنعتی مانند Modbus RTU و Modbus TCP و امکان تعریف آلارم‌های هوشمند برای شرایط بحرانی، به طور خاص برای مدیریت داده‌ها و ارسال فرمان‌های کنترلی به سیستم‌های اتوماسیون طراحی شده است. این نوع نمایشگر به عنوان یک رابط هوشمند بین سنسورها و عملگرها عمل می‌کند و می‌تواند نقش یک کنترلگر را در مقیاس وسیع‌تر ایفا کند.

کاربردها: آنالایزرهای کنترلگر در فرآیندهایی که نیاز به تنظیم خودکار و مداوم یک پارامتر وجود دارد، بسیار ارزشمند هستند. به عنوان مثال:

• تنظیم pH: در تصفیه آب، برای حفظ pH در یک محدوده خاص، آنالایزر pH کنترلگر می‌تواند با اندازه‌گیری pH، به دوزینگ پمپ‌های تزریق اسید یا باز فرمان دهد تا مقدار مناسبی از ماده شیمیایی را تزریق کنند.
• کلرزنی خودکار: برای حفظ میزان کلر باقیمانده در آب آشامیدنی، آنالایزر کلر کنترلگر می‌تواند به پمپ تزریق کلر فرمان دهد.
• کنترل کدورت: در صورت افزایش ناگهانی کدورت، آنالایزر می‌تواند فرمان افزایش دوز منعقدکننده را صادر کند.

تفاوت‌های کلیدی در یک نگاه:

چرا انتخاب درست اهمیت دارد؟

انتخاب بین این دو نوع آنالایزر مستقیماً بر کارایی، هزینه و پیچیدگی سیستم کنترل شما تأثیر می‌گذارد:

• آنالایزر سنجش پارامتر معمولی برای زمانی مناسب است که شما یک سیستم کنترل مرکزی (PLC/SCADA) پیشرفته دارید که توانایی پردازش سیگنال‌های ورودی و صدور فرمان‌های کنترلی را داراست. در این حالت، آنالایزر فقط نقش جمع‌آوری‌کننده داده را ایفا می‌کند. این رویکرد می‌تواند هزینه اولیه کمتری داشته باشد اگر زیرساخت کنترل از قبل وجود داشته باشد.
• آنالایزر کنترلگر برای زمانی ایده‌آل است که شما نیاز به یک راه‌حل مستقل و خودکار برای کنترل یک پارامتر خاص دارید. این آنالایزرها می‌توانند بار از روی PLC مرکزی را بردارند، در سیستم‌های کوچک‌تر یا از راه دور که PLC گران‌قیمت یا پیچیده است، کارآمد باشند، و پاسخ‌دهی سریع‌تری را برای تنظیمات فرآیند ارائه دهند.

هر دو نوع آنالایزر با سنسورهای با کیفیت بالا (مانند سنسور pH، سنسور کدورت و غیره) و بدنه مقاوم ABS، دوام و دقت لازم برای محیط‌های صنعتی را تضمین می‌کنند.

نتیجه‌گیری

درک تفاوت بین آنالایزرهای سنجش پارامتر معمولی و آنالایزرهای کنترلگر برای طراحی یک سیستم پایش و کنترل مؤثر در صنایع حیاتی است. در حالی که آنالایزرهای معمولی “چشم” فرآیند هستند و داده‌های حیاتی را فراهم می‌کنند، آنالایزرهای کنترلگر “مغز متفکر” هستند که می‌توانند به طور خودکار اقدامات اصلاحی را انجام داده و کارایی فرآیند را بهبود بخشند. انتخاب صحیح به نیازهای خاص کاربرد شما، بودجه و سطح اتوماسیون مورد نظر بستگی دارد. با محصولات متنوع شرکت سیال ابزار دقیق میهن، می‌توانید سیستمی را طراحی کنید که هم نیازهای پایش و هم کنترل شما را به بهترین شکل ممکن برآورده سازد.